Nog een keer over de Torajas

Nog wat meer over de rituelen van de Torajas. In het verleden had dit volk hele specifieke rituelen voor allerlei gebeurtenissen. In de jaren dertig tot 1942 heeft het Nederlands gezag samen met de protestantse en katholieke zendelingen er alles aan gedaan om de rituelen van de Torajas te laten verdwijnen. Dat is uiteindelijk voor een groot deel gelukt. Zo’n driekwart van de bevolking is inderdaad gekerstend. Alleen de rituelen rond de dood heeft de kerk niet weg kunnen krijgen. In het vorige verslag vertelde ik over de gang van zakenop de derde dag; het offeren van de dieren. De begrafenis “eindigt” voor de rijkeren met het vervoeren van de kist in een model van een Toraja-huis of schuur. Op de kerkhoven zie je ze nonchalant achtergelaten in een hoek staan. De kist wordt tijdens het vervoeren regelmatig rondgedraaid om de slechte geesten op een dwaalspoor te brengen. Uiteindelijk wordt de kist bijgezet in hetzij een grot, hetzij in een gat dat in de rotswand is gebikt. Soms wordt er alleen twee palen in de rotswand geduwd, waarna de kist hierop wordt geplaatst. Omdat het houtwerk uiteindelijk wegrot, valt de kist vervolgens naar beneden, met als gevolg dat onder aan dit soort rotswanden soms hele stapels botten te vinden zijn. In de rotswanden worden vaak prachtige beelden van de doden in nissen geplaatst. Ik ben twee dagen van dit soort rotswanden en dergelijke wezen bezoeken. De eerste dag met een Bemo (klein busje)en de tweede dag heb ik het echt gedaan uiteindelijk ja ja; ik heb een motorcycle gehuurd. En daardoor een fantastische dag gehad. Eindeloos door landerijen en kleine dorpjes gereden. Gestopt waar ik zelf wilde, enzovoorts.
Nog even terug naar het vorige verhaal. Folkert vroeg wat er met al dat vlees gebeurt, nadat de beesten zijn geofferd. Dat wordt – naar ik heb begrepen - ook weer volgens een bepaalde verdeelsleutel aan de mensen in het dorp gegeven. Ook aan de armen dus. De huiden worden gedroogd en daar worden leerprodukten van gemaakt. De hoorns worden samen met het schedeldakje bewaard. Vaak worden die aan de gevel van het Toraja–huis vastgemaakt. Vandaag kwam ik tijdens mijn ritje nog door een dorp waar vele huiden op straat lagen te drogen. Ook zag ik trouwens nog een vrachtwagen vol begrafenisgangers. Gisteren kwam ik stomtoevallig ook nog op een begrafenis terecht van een duidelijk armere familie. Ik heb echter genoeg beesten dood zien maken, ben dus maar gauw verder gegaan.
Wies vertelde over de jongens die vaak jarenlang voor de karbouwen zorgen en dat zij soms huilen bij het offeren van “hun” dieren. Dat heb ik niet gezien, maar het viel mij wel op dat de meeste verzorgers de dieren tijdens het wachten eindeloos over hun kop stonden te aaien of over hun oogleden. Dat schijnen ze lekker te vinden. Er werd dus goed voor de dieren gezorgd, voordat ze geofferd worden. Gelukkig heb ik nog heel wat karbouwen in het veld zien staan. Soms liggend in een vennetje. En grappig genoeg meerdere keren rustig staand met een witte reiger op hun rug.
Terug naar de realiteit. De tijd begint nu een beetje te dringen, want ik heb er nu een kleine twee maanden op zitten. Daarom moet ik in verband met het verlopen van mijn visum binnenkort het land uit. Waarschijnlijk reis ik morgen terug naar Makassar en daar moet ik op zoek naar een handige vlucht. Het wordt of Maleisie of Thailand. Maar eens zien wat het kost en of het allemaal snel kan. Daarna ga ik - als ik weer terug naar Indonesie ga - nog een tijdje naar Sumatra. Maar voor de tijd heb ik mij vast al weer gemeld.